Twee zaken die je als fotograaf voor elkaar moet hebben om op professioneel niveau te komen, zijn je kennisniveau en je netwerk. Beide zijn essentieel en even belangrijk. Zonder kennis geen proffoto’s, zonder netwerk geen klanten en bekendheid.
‘Vroeger’ deed je kennis op door een gedegen meerjarige opleiding te volgen en een officieel bedrijf te starten. Nog steeds zijn er opleidingen als de Fotoacademie en de Fotovakschool die studenten op weg helpen in de grote boze fotografiewereld. Maar steeds meer fotografen slaan deze stap over en komen via de digitale snelweg aan de benodigde kennis.
Ralf Czogallik is zo’n ‘selfmade’ fotograaf. Hij heeft een goedlopend bruidsfotobedrijf met zo’n tweehonderd reportage-aanvragen per jaar. ‘Uiteindelijk maak ik ongeveer veertig bruiloftsreportages. Ik heb de luxe dat ik kan kiezen.’ Ralf heeft nooit een klassieke opleiding gevolgd. ‘Ik doe veel losse workshops, de laatste jaren vooral van internationale fotografen. Ik vind het heel belangrijk werk van nieuwe fotografen te zien en daardoor geïnspireerd te raken.’
Onlangs was Czogallik in Londen voor de ‘Nine Dots Gathering’. Op deze jaarlijkse conferentie volgde hij veel lezingen van beroemde en minder beroemde fotografen. ‘Gek genoeg leer ik het meest van de minder beroemde’, lacht hij. ‘Het zijn vaak jonge honden die met nieuwe ideeën komen. Heerlijk als ik dingen zie die ik zelf nog niet bedacht had. Dit soort conferenties zorgt ervoor dat ik mezelf telkens kan blijven vernieuwen.’
Korte lessen
Ook in Nederland kun je als fotograaf je niveau verhogen met een- of meerdaagse workshops. Bij veel fotografen kun je zo’n cursus volgen. Fotowinkels als Calumet in Amsterdam en Rotterdam bieden een heel spectrum aan, bij Photofacts Academy kun je online workshops volgen. Op Beeldmeester.nl kun je zelfs 1-op-1 workshops volgen over gespecialiseerde onderwerpen als 360 graden-fotografie en hdr. Mogelijkheden genoeg. Het voordeel van die korte lessen is dat echt alleen de onderwerpen aan bod komen waar je op dat moment meer over wilt weten. Ze worden gegeven door specialisten. Bij de opleidingen is de lesstof uitgespreid over meerdere jaren, gegeven door een docent die overal een beetje van weet. In de workshops is de grote lijn (je eigen visie en je eigen stijl) minder belangrijk. De opleidingen hebben als doel een complete fotograaf van je te maken, de workshops je bij te spijkeren op een bepaald onderwerp.
Tutorials
Als het om technische onderwerpen gaat, hoef je vaak niet eens een fysieke workshop te volgen. Tik Op YouTube een onderwerp in met de zoekfunctie ‘video’ en je vindt een schat aan tutorials.
Modefotograaf Sabine Metz, die veel campagnes voor modemerken schiet, haalt ook veel technische kennis van internet. ‘Mijn favoriete sites zijn Petapixel enFstoppers’, legt ze uit. ‘Daar staan ongelooflijk veel tutorials op over allerlei onderwerpen.’
Ook Metz heeft geen opleiding fotografie gevolgd. In het begin van haar carrière trok ze veel op met fotograaf Richard Terborg. ‘Hij heeft me ontzettend veel bijgebracht, is een soort mentor voor me geweest. Sowieso geloof ik dat 1-op-1 kennis delen het beste werkt. Als je afspreekt met een fotograaf, is er altijd een wederzijds leermoment, je vult elkaars kennis aan.
Onlangs heeft Metz nog met een collega afgesproken, toen ze allebei heel veel Photoshop-werk hadden liggen. ‘Naast dat samen werken gezellig is, vraag je altijd even aan de ander hoe zij iets zou doen. Zo ontstaat die wisselwerking.’
Online workshops
Diverse fotografen bieden ook online cursussen aan, al dan niet gratis. Een bekende Engelse goeroe is Guy Gowan, die zijn bijzondere workflow deelt met fotografen. Scott Kelby en Joe McNally hebben in Amerika de online community Kelby One opgezet waar je veel technische kennis kunt opdoen.
Ralf Czogallik is gecharmeerd van de workshops van Patrick Naik: ‘Ik heb een online cursus van hem gekocht waarin hij heel specifieke tips geeft over retouching.’ Kennis van Engels is handig: ‘In het buitenland, met name Engelstalige landen, is veel meer te krijgen en te leren dan in het kleine Nederlandse taalgebied.’
Netwerk
De tweede belangrijke stap voorwaarts is het opbouwen van een gedegen netwerk. Daar bestaat geen opleiding voor. Vroeger bezocht je netwerkborrels. En als analoog fotograaf bezorgde je de gemaakte foto’s persoonlijk bij de klant, onder het genot van een kopje koffie. Tegenwoordig gaan alle beelden als nullen en enen via de mail of WeTransfer. Je ziet de klant dus minder (of helemaal niet meer). Dat kostbare netwerkmoment is dus weggevallen. Tegelijkertijd heb je op internet meer contact met je klant. Sociale media zijn een belangrijk platform om weer even te laten zien dat je nog bestaat als fotograaf. Potentiële en bestaande klanten zien je geposte foto’s, blogs en andere uitingen. Hier liggen allerlei kansen.
Sociale media
Voor Metz zijn de sociale media erg belangrijk voor haar netwerk. ‘Ik zit op Instagram, Facebook, eh… eigenlijk overal op’, lacht ze. ‘Facebook is belangrijk omdat het zo groot is en je daardoor meer ingangen hebt, maar eigenlijk is Instagram een mooier sociaal medium. Je ziet in een oogopslag wat iemand maakt, het is meer een soort portfolio. En uit de reacties die ik krijg, haal ik veel nieuwe contacten.’ Zo heeft Metz onlangs afgesproken met een fotograaf die reageerde op haar foto’s op Flickr. ‘Het eerste contact is dan via sociale media. Maar ik geloof er ook wel in om offline mensen te ontmoeten, voor de nodige verdieping. Sociale media zijn toch wel vluchtig.’
Onlangs is Metz op uitnodiging van een webshop een dagje naar de Efteling geweest, samen met een groepje andere volgers van de online winkel. ‘Dan leer je de mensen pas echt kennen. Daaruit is toen een grote klus gekomen voor een piercingmerk. Je moet gewoon zorgen dat je ‘top of mind’ bent bij een potentiële klant. Er komt misschien niet direct iets uit, maar als de klant ooit fotografie nodig heeft, moeten ze aan jou denken, dat is goed netwerken. Het is een kwestie van in bepaalde kringetjes terechtkomen.’
Geven
Veel geven is voor Metz sowieso een belangrijk instrument tijdens het netwerken. ‘Ik geloof niet in het achterhouden van je geheimen. Hoe meer je deelt, hoe meer je terugkrijgt. Door te geven, kweek je goodwill. Daardoor gaan mensen je dingen gunnen. In mijn blog laat ik ook vaak zien hoe ik dingen doe, dat werkt alleen maar in mijn voordeel. Ook assisteer ik graag een andere fotograaf tijdens een shoot. Naast dat ik er veel van leer, kom ik ook vanzelf in zijn kringetje terecht en je weet nooit waar dat goed voor is.’
Czogallik heeft een iets andere ervaring met geven en ziet dat vooral beginnende fotografen dingen van hem willen weten. ‘Bij mij is het niet altijd tweerichtingsverkeer, dus ik ben er wat voorzichtiger in geworden. Wel heb ik een soort mentorgroep. Fotografen die al bruidsfotografie maken maar die niet verder komen help ik ‘out of the box’ te denken. Dat zijn vooral fotografen die al jaren hetzelfde doen en tegen een muur oplopen. Als bruidsfotograaf moet je je telkens blijven vernieuwen.’
Website
Een goede presentatie op internet is een ander essentieel deel van professionalisering. Je site moet op orde zijn. Taalfouten en dode links zijn doodzondes. ‘Ik zie maar al te vaak dat fotografen hun website niet goed op orde hebben’, beaamt Czogallik. ‘Als je site er slordig uitziet, gewoon met een standaard Wordpress-thema gemaakt en zo, dan maak je al geen goede indruk op klanten.’
Czogallik moet het als bruidsfotograaf vooral van de eerste indruk hebben. ‘Mensen trouwen als het goed is maar een keer’, lacht hij, ‘dus ik heb geen vaste klanten. Daarom moet je er direct uitspringen, en dat kan met je website.’ Wat Czogallik ook merkt is dat hij veel klanten via zoeksites bij hem terechtkomen. Hij zit in het hogere segment met prijzen boven de tweeduizend euro, dus krijgt hij bruidsparen die iets unieks willen. Zij zoeken op Google gewoon op termen als ‘beste bruidsfotograaf’. Dan is het zaak dat ze op jouw site komen. Czogallik doet dat vooral door veel aan wedstrijden mee te doen, zoals de ‘Bruidsfoto Award’. ‘Ik heb diverse keren de eerste prijs behaald in verschillende categorieën, en dat helpt. Vorig jaar ben ik tot mijn eigen verrassing zelfs vierde geworden in de competitie voor beste bruidsfotograaf van de wereld.’
Een wedstrijd is dus eigenlijk een soort marketingmiddel voor Czogallik. ‘Daarnaast is het uiteraard ook mooi om te zien dat je op de goede weg bent, dat je fotografie gewaardeerd wordt.’
Mond-tot-mond
Van oudsher is de beste reclame die van mond-tot-mond gaat. Als je een klus goed gedaan hebt, zal de klant je vanzelf aanbevelen bij collega’s. Warme acquisitie heet dat. Je hoeft en kunt daar zelf weinig aan doen, behalve zorgen voor tevreden opdrachtgevers. ‘Je kunt nog zo goed laten zien wat je allemaal kunt’, zegt Sabine Metz. ‘Maar als er andere mensen voor jouw kwaliteit garant durven staan in de vorm van een oprechte aanbeveling zegt dat natuurlijk wel meer.’
Gek genoeg werkt de mond-tot-mondreclame voor Czogallik net iets anders.
‘Zeker krijg ik bruidsparen die via een ander paar bij mij terechtkomen. Maar omdat ik in het hogere segment zit, zijn er ook bruidsparen die juist niet hetzelfde willen als hun vrienden’, legt hij uit. ‘Als ik dan een reportage voor paar A heb gemaakt, kiest bevriend paar B bewust een andere fotograaf, om zich te onderscheiden.’
Vereniging
Een andere mogelijkheid om je netwerk en bekendheid te vergroten is je aansluiten bij de DuPho, de beroepsvereniging voor fotografen. Zo’n tweeduizend fotografen zijn hierbij aangesloten. De DuPho helpt leden met juridische zaken, maar organiseert ook avonden met lezingen en bijeenkomsten voor fotografen. Op de website van de DuPho kun je als lid een portfolio plaatsen om meer bekendheid te genereren. Bovendien kun je het lidmaatschap op je website gebruiken om vertrouwen te winnen bij je klanten. Bovendien biedt de DuPho veel workshops aan met korting voor haar leden.
Sabine Metz en Ralf Czogallik zijn beide geen lid van de DuPho. ‘Ik zit wel in veel groepjes’, vertelt Metz. Op Facebook bijvoorbeeld zit ik in groepen als ‘beeldbewerking’ en ‘fotografie bloggen’ waar ik veel aan heb. Ik heb zelfs een eigen groep opgericht; ‘dutchretouchers’. Hierin spar ik met allerlei collega’s over photoshop-onderwerpen. Handig hoor.
Czogallik is ook geen lid van de beroepsvereniging. ‘Voor mijn klanten hoef ik dat niet te doen, het maakt ze niet uit. Ze kunnen je wel helpen om jezelf als fotograaf beter te maken, maar ik heb daar genoeg andere kanalen voor.’
